CÁI BỂ NƯỚC

Sáng nay ngồi cà phê (lại cà phê, hầu như bao giờ cũng khởi nguồn từ cà phê) lại nói chuyện những khu tập thể ngoài bắc thời bao cấp. Ấn tượng nhiều, nhớ nhiều điều, vui buồn đủ thứ, song tự dưng ngồi nói một chặp thì loanh quanh thế nào lại ra cái bể nước khu tập thể.
Chả biết cái bể nước khu tập thể ngoài Hà Nội của mình được xây dựng từ hồi nảo, hồi nào, có nhẽ nó nhiều tuổi hơn cả mình nữa. Khi mình biết biết đã thấy nó chình ình hình chữ L ngay giữa khu tập thể. Lẽ tất nhiên nó được xây dựng để đáp ứng nhu cầu chứa và cung cấp nước cho trên 30 gia đình nhưng cái tính năng ấy được phát huy mạnh mẽ khoảng chừng 5 năm đầu tiên sau khi xây xong. Còn lại thì ...
Bên cạnh bể nước ban đầu là một nhà cấp 4  dài gần 15 mét. rộng chừng 2 mét  rưỡi là nhà bếp tập thể. Buổi sáng sớm đã náo nhiệt người lớn tất bật đun nấu, bỏ cặp lồng mang đi làm việc, bỏ cặp lồng cho trẻ ở nhà ăn trưa. Buổi chiều muộn thì xủng xoảng xoong nồi bát đĩa, hàng chục người già trẻ xúm quanh bể nước chủ yếu là để rửa rau, vo gạo (thịt cá thì hiếm lắm), giặt giũ. Chủ nhật thì vui hơn vì gấp đôi gấp ba số người cùng xúm lại đó giải quyết đủ các nhu cầu cá nhân. Ngày ấy nhà ai ăn cái gì cả xóm đều biết. Tối tối, lũ trẻ con bày trò trốn tìm, trận giả. Mình bé quá không biết chứ mấy anh chị lớn hơn thì cũng chọn bể nước là "nơi hò hẹn của đôi ta". Trên mặt bể nước thì là chỗ lý tưởng cho các bà các cô phơi đủ thứ, , củ cải, cà rốt, cá khô, gạo mốc... linh tinh lang tang. Mấy nhà gần đó thì chiếm cứ không gian bên trên cho việc giăng mắc quần áo, màn rèm...
Sau gần 40 năm trở lại khu tập thể xưa, vẫn thấy còn đó cái bể nước cũ. Đường đi vào dã hẹp hơn nhiều vì người ta làm nhà lấn ra. Khu tập thể bí rì rì, độ đạc, áo quần vẫn giăng mắc khắp nơi, mảnh sân chung bị lấn dần từng  tấc. Vậy mà cái bể nước vẫn còn, sừng sững, chiếm cứ một khoảng đất quí hơn vàng giữa phố cổ Thủ đô. Cái bể nước cũ tồn tại đó không chỉ với tư cách như một chứng nhân của thời bao cấp khốn khó, mà còn là đại diện cho một tư duy cũ kỹ tiểu nông, cá nhân bủn xỉn ...
Và điều quan trọng không phải là những cư dân của khu tập thể không biết những điều đó mà họ biết rất rõ rằng nếu đập vỡ cái bể nước đó đi thì cũng đồng thời là đập vỡ luôn "trật tự" của khu tập thể này. Một thứ trật tự trong hỗn loạn nhưng đã được mọi người ở đây chấp nhận dù cả người ngoài, người trong đều không tiếc lời chê bai, chửi rủa . Nhưng thà thế còn hơn là không biết điều gì sẽ xảy ra nếu phá bỏ nó.
 Tiền đồ của cái bể nước dù tối hơn của chị Dậu nhưng sẽ là lâu dài (nói theo tiếng Hán cho sang là trường tồn)