Nhà Hội An có …
Nhà Hội An có mắt cửa. Mắt cửa hình lá đề, hình bát quái, hay
âm dương. Ngoài ý nghĩa tâm linh, trừ tà ma, điều ác, những đôi mắt cửa cũng
chính là cửa sổ tâm hồn, là linh hồn của ngôi nhà cổ. Những đôi mắt cửa đầy
trìu mến khi đón nhận cố nhân và cũng như đang dò xét với người lạ lần đầu đến
làm khách nhà mình. Đối diện với những đôi mắt cửa, mỗi người khách đều tự thấy
mình cần chỉn chu hơn khi bước vào nhà, chuẩn bị tiếp xúc với người trong nhà
thế nào cho phải đạo.
Nhà Hội An có ngưỡng cửa. Ngưỡng cửa chỉ là một thanh gỗ đặt
cao hơn mặt sàn ngay cửa ra vào. Ngưỡng cửa giản đơn như thế nhưng lại chứa
đựng ý nghĩa cao sâu bởi đó chính là cột mốc ranh giới cho hai thế giới, thế
giới bên ngoài xã hội và thế giới của gia đình. Bên ngoài, dẫu bạn có là gì đi
nữa thì một khi bước qua ngưỡng cửa bạn chỉ đơn giản là thành viên của gia
đình, là cháu của ông bà cô bác, là con của bố mẹ. Khi bước qua ngưỡng cửa, dù
muốn hay không bạn vẫn buộc phải cúi đầu trước bàn thờ ông bà được đặt ở chính
diện như cúi đầu tuân thủ các tôn ti trật tự, nền nếp gia phong trong ngôi nhà
đó. Ngưỡng cửa dạy cho ta phép tôn trọng, hiếu nghĩa và biết những giá trị nền
tảng dưới chân mình bởi nếu không cúi đầu thì rất có thể bạn sẽ vấp ngã.
Nhà Hội An có giếng trời. Đó là một khoảng sân giữa nhà,
không có mái che và thường có một cái giếng ở đấy. Bởi nhà Hội An thường có hình
ống, dài thượt, một mặt phố, một mặt sông. Giếng trời là nơi lấy ánh sáng,
không khí tự nhiên cho ngôi nhà (theo kiến trúc), cũng là nơi hấp thu được tinh
túy đất trời (theo tâm linh). Ở đó lẽ dĩ nhiên sẽ có ánh trăng vàng ngập tràn
những ngày rằm và biết đâu lại chính là
nơi người ta có thể gửi gắm lên trời những ước nguyện thầm kín.
Nhà Hội An có những mái ngói rêu phong như thấm đẫm cả những
giọt mồ hôi của những năm tháng tảo tần gian khó.
Nhà Hội An có nhiều thứ để ta chiêm nghiệm, để biết nhà
không chỉ là một công trình vô tri vô giác. Có mắt cửa để nhìn – thấy, có giếng
trời để hít thở, có ít nhất là ngưỡng cửa để chứa đựng những tầng sâu văn hóa.
Sao dám bảo nhà Hội An không là một CON NGƯỜI …
